İHTİYATİ TEDBİR NEDİR? İHTİYATİ TEDBİR NE DEMEK?

İhtiyati Tedbir kelimesi, Medeni Usul Hukukunda sıkça kullanılan bir kelime olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu makalemizde, ihtiyati tedbir kelimesine değinerek Türk Dil Kurumu sözlüğündeki, Adalet Bakanlığı sözlüğündeki ve halk arasındaki kullanımlarını inceleyeceğiz.

Davadan önce veya dava devam ederken dava konusu şeyin bir başkasına devrini engellemek için mahkeme tarafından verilen ve geçici koruma sağlayan tedbire ihtiyati tedbir denir.

İhtiyati Tedbir Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 389. maddesinde ‘’ Geçici Hukuki Korumalar “ bölümünde açıkça düzenlenmiştir:  

• Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir. 
• Niteliğine uygun düştüğü ölçüde ihtiyati tedbir çekişmesiz yargı işlerinde de uygulanır. 

İhtiyati Tedbir ile ilgili 2020 yılında Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda önemli değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler mevzuat eksenli sınavlara girecek adaylar için oldukça önemlidir ve değinmekte fayda vardır:

• İhtiyati tedbir talebinin reddi kararı gerekçeli olarak verilir ve bu karara karşı kanun yoluna başvurulabilir. Yüzüne karşı aleyhine ihtiyati tedbir kararı verilen taraf da kanun yoluna başvurabilir. (2020 değişikliği ile eklendi.) Bu başvurular öncelikle incelenir ve kesin olarak karara bağlanır.
• İhtiyati tedbir kararının uygulanması, bu kararın, tedbir isteyen tarafa tefhim veya tebliğinden(2020 değişikliği ile) itibaren bir hafta içinde talep edilmek zorundadır. Aksi halde, kanuni süre içinde dava açılmış olsa dahi, tedbir kararı kendiliğinden kalkar.

İhtiyati Tedbir, Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre “ ilerisi düşünülerek alınan önlem, yargılama öncesi yasal organlarca alınan önlem “ demektir.

İhtiyati Tedbir, Adalet Bakanlığı sözlüğüne göre ise “ davacının, davasını kazanması durumunda dava konusu şeye kavuşabilmesi için davadan önce veya dava sırasında o şeyi garanti altına almasına yarayan önlem “ demektir.

İhtiyati Tedbir ile ilgili cümlelere şu örnekler verilebilir:

• Ayşe alacağına teminat ve koruma sağlamak için mahkemeden ihtiyati tedbir talep etti.
• Hâkime Selma, ihtiyati tedbirde basit yargılama usulü uyguladı.
• Fırat, 1 hafta içinde mahkemeden ihtiyati tedbir talebinde bulundu.