İSTİCVAP NEDİR? İSTİCVAP NE DEMEK?

İsticvap kelimesi, Medeni Usul Hukukunda sıkça kullanılan bir kelime olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu makalemizde, isticvap kelimesine değinerek Türk Dil Kurumu sözlüğündeki, Adalet Bakanlığı sözlüğündeki ve halk arasındaki kullanımlarını inceleyeceğiz.

Bir tarafın, davanın temelini oluşturan aleyhine olan vakıalar ve onunla ilişkisi bulunan açık olmayan, çelişkili hususlar hakkında belirli bir usul çerçevesinde mahkeme tarafından özel olarak sorguya çekilmesine isticvap denir.

İsticvap, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’ nun 169.maddesinde açık olarak düzenlenmiştir:

• Mahkeme, kendiliğinden veya talep üzerine taraflardan her birinin isticvabına karar verebilir. 
• İsticvap, davanın temelini oluşturan vakıalar ve onunla ilişkisi bulunan hususlar hakkında olur.

İsticvap ve yemin kavramları sıkça karıştırılmaktadır. İsticvap ve yemin hemen hemen aynı içeriğe sahip olmakla beraber isticvap delil elde etme yöntemi iken; yemin ise kesin bir delildir.

İsticvap ile ilgili şu hususlar mevzuat eksenli yapılan sınavlar için oldukça önemlidir:

• İsticvap duruşması, ancak tahkikat aşamasında yapılabilir.
• Vekil, vekâletnamesinde özel yetki bulunsa bile isticvap edilemez.

İsticvap, Arapça kökenli bir kelime olup “ icabet “ kelimesinden türemiştir. Sorguya çekmek veya sorup cevap almak anlamlarında kullanılır.  

İsticvap, Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre “ sorgulama “ demektir.

İsticvap, Adalet Bakanlığı sözlüğüne göre ise “ sorguya çekme, sorguya çekilme “ demektir.

İsticvap ile ilgili cümlelere şu örnekler verilebilir:

• Vekili, Pınar adına isticvap olamaz.
• Hâkim Kemal, isticvaba başlamadan önce isticvap olunan tarafa gerçeği söylemesi gerektiği hususunu hatırlattı.
• Tülay Hanım, ergin olmayan kızının yapmış olduğu bir işleme ilişkin olarak, o kişinin kanuni temsilcisi olarak isticvap oldu.